Αστρονομία και Αστρολογία
Αστρονομία και Αστρολογία
Ομάδα Μαθητριών: Αγαθοκλέους Άντρη, Αριστοτέλους Ιωάννα, Γεωργίου Φρόσω
Συντονιστές Καθηγητές: Νικόλας Νικολάου, Μαρία Παρασκευά
Εξωτερικός Ερευνητής: Δρ Γιώργος Γιαλλουρίδης, Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης
Λύκειο Αγίου Αντωνίου
Σχολική Χρονιά: 2013 – 2014
Πάντοτε υπήρχε σύγχυση σχετικά με τις έννοιες των δύο αυτών επιστημών: της Αστρονομίας και της Αστρολογίας. Πολλοί όταν ακούνε για την επιστήμη της Αστρονομίας αυτό που τους έρχεται στο μυαλό είναι τα πολυσυζητημένα ζώδια, τα οποία πλήθος ανθρώπων εμπιστεύονται τυφλά στα λεγόμενα τους. Αλήθεια όμως, τι είναι Αστρονομία και τι Αστρολογία;
Η Αστρονομία είναι η επιστήμη που μελετά τις κινήσεις, τις αλληλεπιδράσεις και τις φυσικές ή χημικές ιδιότητες των ουρανίων σωμάτων, με σκοπό να εξηγήσει το "μακρόκοσμο" σε όλη του την κλίμακα: από τη δημιουργία και την εξέλιξη του Σύμπαντος ως συνόλου, μέχρι τη δημιουργία των γαλαξιών, των αστέρων και της γης. Η πρώτη φάση ανάπτυξης της Αστρονομίας συνδέθηκε με την εξυπηρέτηση καθαρά πρακτικών αναγκών, όπως ήταν η ύπαρξη ημερολογίου, ο προσανατολισμός στην ξηρά και στη θάλασσα κ.ά. Μέσα στο ίδιο πλαίσιο, όμως, θα πρέπει να τοποθετηθεί και μια άλλη όψη της αστρονομίας της αρχαιότητας: η πίστη, από άγνοια και φόβο, του τότε ανθρώπου, ότι τα άστρα και ιδιαίτερα ο Ήλιος, η Σελήνη και οι πλανήτες, επηρεάζουν άμεσα τα γεγονότα πάνω στη γη, όπως είναι οι πόλεμοι, οι επιδημίες, οι πλημμύρες, οι πείνες, ακόμα και το πεπρωμένο κάθε ανθρώπου. Έτσι αναπτύχθηκε η Αστρονομία και μαζί της οι αστρονομικές παρατηρήσεις, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου οδήγησαν σε μετρήσεις σημαντικής ακρίβειας, αλλά και σε κάθε προχωρημένη γνώση διαφόρων αστρονομικών φαινομένων, χωρίς όμως να έχει γίνει καμιά σχεδόν προσπάθεια θεωρητικής ερμηνείας.
Αστρολογία ονομάζεται το σύνολο των παραδόσεων και συστημάτων, τα οποία υποστηρίζουν ότι η φαινόμενη θέση διάφορων ουρανίων σωμάτων σχετίζεται με τη ζωή του ανθρώπου με τρόπο άγνωστο στη σημερινή επιστήμη. Είναι μια τέχνη με μακραίωνη παράδοση που σήμερα αναγνωρίζεται ως ψευδοεπιστήμη, παραεπιστήμη ή απλή προκατάληψη λόγω του ότι απέτυχε επανειλημμένα να αποδείξει την αξία της σε αριθμό ελεγχόμενων μελετών.
Για να μπορέσουμε να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα διεξήγαμε έρευνα σε σχολεία της Επαρχίας Λεμεσού. Η έρευνα έγινε σε 3 Λύκεια και 2 Γυμνάσια της επαρχίας Λεμεσού. Παρουσιάζονται αναλυτικά τα αποτελέσματα της έρευνας και τα συμπεράσματα μέσα από την όλη εμπλοκή μας στην έρευνα. Πριν την παρουσίαση γίνετε μια σύντομη αναφορά στη βιβλιογραφική ανασκόπηση του θέματος.
Αστρονομία και Αστρολογία
Η αστρολογία δεν πρέπει να συγχέεται με την αστρονομία, την επιστημονική μελέτη των ουρανίων σωμάτων. Και η αστρολογία, αλλά και η αστρονομία έχουν τις ρίζες τους στην εποχή των Βαβυλωνίων και Αιγυπτίων αστροπαρατηρητών. Η αστρονομία θεωρείται επίσημα και είναι κοινώς αποδεκτή επιστήμη, ενώ η αστρολογία θεωρείται και υποστηρίζεται ότι είναι ψευδοεπιστήμη. Τελευταίως, υπάρχει σύγχυση μεταξύ της Αστρονομίας και της Αστρολογίας. Πώς πραγματικά μπορεί να αποφευχθεί αυτή η παρεξήγηση; Ας αναλύσουμε τους δύο αυτούς όρους.
Τι είναι η αστρονομία, ποια η ιστορία της και με τι ασχολείται/τι ερευνά;
Η Αστρονομία («άστρον» + «νέμω») γεννήθηκε με την εμφάνιση του «διανοούμενου ανθρώπου» στον πλανήτη μας. Για τους Έλληνες, όμως, γεννήθηκε ακριβώς την ίδια στιγμή που γεννήθηκε και η ελληνική μυθολογία. Πολιτισμοί όπως οι Μεσοποτάμιοι και οι αρχαίοι Ινδοί, παρατηρούσαν επίσης τον ουρανό με άλλες μεθόδους. Αστρονομία είναι η επιστήμη που ερευνά και εξετάζει τα υπάρχοντα ουράνια σώματα (συμπεριλαμβανομένου και της Γης) συν τις σχέσεις, τις κινήσεις και την δυναμική των αυτών σωμάτων. Παρατηρεί, αναλύει και ερμηνεύει τα φαινόμενα που συμβαίνουν στον ουράνιο χώρο, στο εξωτερικό της Γης και της ατμόσφαιράς της. Μελετά την προέλευση, την εξέλιξη, τις φυσικές και τις χημικές ιδιότητες του κάθε ουράνιου σώματος που μπορεί να παρατηρηθεί και πιθανόν να είναι εκτός των ορίων της ατμόσφαιρας. Έχει καταταχθεί στις φυσικές επιστήμες και έχει χωριστεί σε κλάδους εκ των οποίων οι πέντε κυριότεροι είναι:
- Πρακτική Αστρονομία ή Παρατηρησιακή Αστρονομία
- Σφαιρική Αστρονομία
- Ουράνια Μηχανική Φυσική Αστρονομία ή Αστροφυσική
- Ναυτική Αστρονομία ή Περιγραφική Αστρονομία ή Κοσμογραφία («ο ξεναγός του διαστήματος»)
- Κοσμογονία
Νεότερη διάκριση της Αστρονομίας γίνεται σε δύο κλάδους, την Κλασσική Αστρονομία και την Αστροφυσική.
Τι είναι η αστρολογία, ποια η ιστορία της και με τι ασχολείται/τι ερευνά;
Αστρολογία είναι οι παραδόσεις και τα συστήματα που υποστηρίζουν ότι η θέση διάφορων ουρανίων σωμάτων σχετίζεται με τη ζωή του κάθε ανθρώπου με τρόπο άγνωστο στη σημερινή επιστήμη και την κοινή ανθρώπινη λογική. Η πίστη στην αστρολογία έχει τις ρίζες της από τους λαούς της Μεσοποταμίας, επειδή εκεί επικρατούσε η δύναμη του ιερατείου και όχι ο ορθολογισμός των φιλοσόφων. Η σύνδεση αστρονομίας – θρησκείας φαίνεται από τα ονόματα των πλανητών (Άρης, Δίας, Αφροδίτη, κτλ) σε συνδυασμό με την άγνοια της ασήμαντης θέσης που έχει η Γη στο Σύμπαν. Οδήγησε στην αντίληψη ότι οι πλανήτες «επηρεάζουν» τη ζωή μας.
Δεν υπάρχει επιστημονική βάση στην αστρολογία αφού καμία από τις γνωστές δυνάμεις της φυσικής δεν μπορεί να εξηγήσει οποιαδήποτε επίδραση των πλανητών στην καθημερινή μας ζωή. Ανήκει στη σφαίρα της «προνοητικής δεισιδαιμονίας», ως είναι γνωστό και διατυπώνει νόμους για την εξέλιξη της καθημερινής ανθρώπινης ζωής, βασιζόμενη κυρίως στις μαγνητικές δυνάμεις μεταξύ των ουρανίων και επίγειων σωμάτων, οι οποίοι όμως πολλάκις στερούνται συνέπειας φθάνοντας και στα όρια της απάτης. Αν η αστρολογία ήταν επιστήμη, τότε κάθε μέρα τα ωροσκόπια όλων των αστρολόγων θα συμφωνούσαν μεταξύ τους, αφού υπολογίζονται με τα ίδια δεδομένα. Πόσες φορές σας έτυχε να μπείτε στην περιέργεια να συγκρίνετε διαφορετικές προβλέψεις για ένα συγκεκριμένο ζώδιο; Αν το κάνατε, ήταν ποτέ ίδιες οι προβλέψεις; Ποτέ δεν είχαμε ικανοποιητική και ξεκάθαρη απάντηση από την αστρολογία. Γι’ αυτό, όπως προλέχθηκε, αναγνωρίζεται ευρέως ως ψευδοεπιστήμη, παραεπιστήμη ή απλή προκατάληψη, λόγω του ότι αποτυγχάνει συνεχώς και καθημερινά να μας δείξει την αξία της και να πετύχει όσα «μαντεύονται» σε μέγιστο αριθμό μελετών.
Τώρα που καταλάβατε τη διαφορά των δύο αυτών ορισμών (ότι η αστρονομία βασίζεται στην επιστημονική μεθοδολογία και θεωρείται καθαρά και δικαιολογημένα επιστήμη, και η αστρολογία που θεωρείται ψευδοεπιστήμη), όσον αφορά την αστρολογία, ποια θα είναι η επόμενή σας κίνηση; Θα συνεχίσετε να πιστεύετε; Θα ψάξετε το θέμα; Εμείς πάντως θελήσαμε να διερευνήσουμε περαιτέρω αυτό το θέμα με την έρευνα την οποία διεξήγαμε και παρουσιάζεται στη συνέχεια.
Η εργασία παρουσιάστηκε σε συνέδρια, ημερίδες, διαγωνισμούς. Ολόκληρη η εργασία εδώ: 03 astronomia astrologia ereyna.pdf (1602733)